Yaşamın Kökeni Üzerine 5 Teori - İlk Canlı Nasıl Oluştu?
top of page
Ara

Yaşamın Kökeni Üzerine 5 Teori - İlk Canlı Nasıl Oluştu?


Dünyadaki yaşam 3 milyar yıldan daha uzun bir süre önce başladı ve en temel tek hücrelilerden zaman içinde göz kamaştırıcı bir karmaşıklık dizisine evrildi. Peki evrendeki bilinen tek yaşam yuvası üzerindeki ilk organizmalar, nasıl gelişti? İşte ortaya atılan 5 bilimsel teori!


1. Her Şey Bir Elektrik Kıvılcımı ile Başladı


Rus biyokimyager Aleksandr Oparin ve İskoç genetik bilimci J. B. Haldene 1920’li yıllarda şöyle bir beyanda bulundu: Ultraviyole güneş ışınlarından emilen ve şimşeklerden boşalan enerji, Dünya’nın ilkel atmosferinden geçerken bazı organik bileşenler sentezlemiş olabilir.


Amerikalı kimyager Stanley Miller 1953’te bu fikri; içi su, amonyak ve metan dolu bir odadan elektrik akımı geçirerek denemiştir. Beklendiği gibi, suyun içinde oldukça geniş yelpazede organik bileşenler ortaya çıkmıştır. O halde organik bileşenlerin bir araya gelerek ilk yaşam formlarını oluşturmuş olması mümkündür.


2. Yaşamın Molekülleri Kil Üzerinde Buluştu


İskoçya'daki Glasgow Üniversitesi'nden organik kimyager Alexander Graham Cairns-Smith tarafından geliştirilen bir fikre göre, yaşamın ilk molekülleri kil üzerinde buluşmuş olabilir. Bu yüzeyler sadece bu organik bileşikleri bir araya toplamakla kalmamış, aynı zamanda genlerimizin şimdi yaptığı gibi onları kalıplar halinde düzenlemeye yardımcı olmuş olabilir.


DNA'nın ana rolü, diğer moleküllerin nasıl düzenlenmesi gerektiği hakkında bilgi depolamaktır. DNA'daki genetik diziler, esasen amino asitlerin proteinlerde nasıl düzenlenmesi gerektiğine dair talimatlardır. Cairns-Smith, kildeki mineral kristallerinin organik molekülleri organize kalıplar halinde düzenleyebileceğini öne sürüyor. Bir süre sonra organik moleküller bu işi üstlendiler ve kendilerini örgütlediler.


3. Hayat Derin Deniz Bacalarında Başladı


Derin deniz bacası teorisi, yaşamın hidrojen açısından zengin anahtar molekülleri püskürten denizaltı hidrotermal bacalarında başlamış olabileceğini öne sürüyor. Kayalık köşeleri daha sonra bu molekülleri bir araya toplayabilir ve kritik reaksiyonlar için mineral katalizörler sağlayabilirdi. Günümüzde bile, kimyasal ve termal enerji açısından zengin olan bu menfezler, canlı ekosistemleri sürdürüyor.


4. Hayat Soğuk Bir Başlangıç ​​Yaptı


Bilim insanlarına göre, buz 3 milyar yıl önce okyanusları kaplamış olabilir, çünkü o zamanlar güneş, şu an olduğundan yaklaşık üçte bir daha az parlıyordu. Muhtemelen yüzlerce metre kalınlığındaki bu buz tabakası, aşağıdaki sudaki kırılgan organik bileşikleri ultraviyole ışıktan ve kozmik etkilerden kaynaklanan tahribattan korumuş olabilir. Soğuk, bu moleküllerin daha uzun süre hayatta kalmasına yardımcı olmuş ve kilit reaksiyonların gerçekleşmesine izin vermiş olabilir.


5. Hayat Dünya’ya Uzaydan Getirildi


Başka bir olasılık ise yeryüzündeki yaşamın kökeninin, dış uzaya dayanmasıdır. Belki de yaşam ilk olarak başka bir gezegenden ortaya çıkmış ve bu yaşamın izleri bir göktaşıyla Dünya’ya taşınmıştır. Bu fikir “panspermia” terimiyle adlandırılır. Kulağa öyle gelse de panspermia uçuk bir fikir değildir. Bir bilimkurgu öyküsüne benziyor olabilir, ancak yeryüzündeki yaşamın kökenini araştıranlara göre bu gayet olası bir açıklamadır.


Öyle ki Jüpiter’in uydularından biri olan Europa’da ilkel bakterilerin bulunabileceğine dair bir umut vardır. Buna ek olarak bir zamanlar Mars’ta yaşam olduğunu ileri süren kanıtlar da gün geçtikçe artmaktadır. Bilim insanları, kızıl gezegende mikrobik faaliyetleri andıran bazı izler bulmuştur. Fakat yaşam bir zamanlar Mars’ta filizlenmiş olsa da çok uzun zaman önce yok olmuştur.


Yeryüzündeki yaşam burada başlamış veya dış uzaydan gelmiş olsa da yaşamın ilk olarak nasıl ortaya çıktığı hala büyük bir merak konusudur. Peki sizler bu konuda ne düşünüyorsunuz?


Kaynaklar ve İleri Okuma


  1. Dylan Evans-Howard Selina, Introducing Evolution: A Graphic Guide

  2. https://www.livescience.com/13363-7-theories-origin-life.html


bottom of page