Yaklaşık 10 yıldan beri üzerinde çalışılan ASC mikrokürecik teknolojisi ile oda sıcaklığında 30 gün boyunca dayanıklı olabilen aşı modeli tasarlandı. Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nesrin Özören tarafından geliştirilen ve dünyada ilk ve tek olan ASC mikrokürecik teknolojisi, dört kıtada patentlendi.
Bu sistem, ASC proteininin meydana getirdiği iplik yapılarının birbiri üzerinde katlanarak yumak gibi tanımlanabilecek sağlam bir yapı oluşturmasından kaynaklanıyor. Mikrokürecik teknolojisi, ilk olarak Prof. Dr. Nesrin Özören ve ekibinin TÜBİTAK ve Sanayi Bakanlığı’nın desteğiyle 10 aydır üzerinde çalıştıkları yerli Covid-19 aşısı üzerinde kullanılacak. Günümüzde kullanılan yeni nesil aşılara mikroorganizmaların sadece en çok bağışıklık yanıtı veren parçaları dâhil ediliyor, bu yapıları içeren aşıların da 2-8 C0 derecede ve sabit koşullarda saklanmaları gerekiyor.
Dünyada ilk kez ASC zerrecikleri üzerinde başka moleküllerin (antijenlerin) taşınabileceğini ve bunların makrofaj hücreleri tarafından sindirilebileceğini bulup, bu sayede aşı teknolojisi geliştirdiklerini ifade eden Prof. Dr. Nesrin Özören, dışarıdan bir virüs ya da mikroorganizma; hücre içine ya da vücut içine geldiğinde tetiklenen bu mekanizmanın, enfeksiyon bölgesindeki mikroorganizmanın yok edilmesinde etkili olduğunu belirterek, “Özellikle ASC zerrecikleri üzerinde yaptığımız deneylerde bu protein bileşiğinin, vücut içerisinde çok iyi bir antijen/aşı taşıyıcı olabileceğini gördük. ASC zerreciklerinin üzerine veya içine bağışıklık sistemini tetikleyecek, antijen dediğimiz uyaranları ekleyebiliyoruz, böylece aşı teknolojisinin hedeflediği bağışıklık sisteminin uyarılmasını kolaylaştırıyoruz” dedi. “Buluşumuz olan ASC zerrecik taşıyıcısı; üzerine yüklenen antijenleri-uyaranları 30 gün boyunca oda sıcaklığında ya da donma-çözülme döngülerine dirençli bir şekilde koruyor. Bu teknoloji ile geliştirilecek tüm aşılar; bugün ihtiyaç duyulan sabit koşullar yerine normal ısı koşullarında dünyanın her yerine gönderilebilecek.” ifadelerinde bulundu.
Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nesrin Özören’in buluşunun "Kuş Gribi" ve "Domuz Gribi" gibi hastalıkların yanı sıra, "Zika" benzeri dünyayı sarsan yeni virüslere karşı da etkin olarak kullanılabileceği belirtiliyor.
“Laboratuvar ortamında ilk denememizde anti-tümör deneyini farede yaptık ve olumlu sonuç aldık.” diyerek söze başlayan Özören, Boğaziçi Üniversitesi’nde geliştirilen yeni aşı taşıma, protein mikrokürecik teknolojisinde, bundan sonraki kritik adımların Faz I ve Faz II klinik çalışmalarıyla ilgili olarak, “Hayvan deneylerinde ASC zerreciklerinin verimli çalışan bir taşıma sistemi olduğunu kanıtladık. Bundan sonra bu adımı ilerletecek yatırımlara ihtiyaç var. Bu sayede Türkiye’de yerli, yenilikçi ve özgün, başka şirketlerin/ülkelerin basma kalıp kopyası olmayan ve telif hakkının tamamen bizde olduğu aşı üretimi mümkün olacak. Bu da bizim adımıza çok sevindirici. Bilim dünyasında bir sistem yenilenmesi gerçekleştirilebilir” ifadelerini kullandı.
Kaynaklar ve İleri Okuma
https://bogazicindebilim.boun.edu.tr/content/dayanikli-asi-tasiyici-protein-mikrokurecik-teknolojisine-abd-ve-japonyadan-patent
Comments