Biyoloji Biliminde Yeni Bir Devrim: Çevresel DNA

James Cook Üniversitesi, Tropikal Su ve Sucul Ekosistem Araştırma Merkezi Direktörü Profesör Damien Burrows, çevresel DNA’nın keşfini "biyoloji biliminde yeni bir devrim" olarak nitelendirmektedir.

Çevresel DNA Nedir?

Karada (toprakta), suda ve denizde yaşayan bütün organizmaların birbirleri ile iletişime geçtikçe yaşadıkları çevreye bıraktıkları deri, dışkı, gamet, mukoza, saç, yaprak, polen ve benzeri parçacıklardan elde edilen nükleer veya mitokondriyal DNA’dır. Kısacası, canlıların sudan veya topraktan geçerken geride bıraktıkları minik genetik materyal izlerini ifade eder. Çevresel DNA (eDNA) üretimi, organizmanın biyokütlesi, yaşı ve beslenme aktivitesinin yanı sıra fizyoloji, yaşam geçmişi ve alan kullanımına bağlıdır. Nemli bir ortamda 7 ila 21 gün arasında korunup bozulmazken, tortulardaki organizmaların eDNA’ları hiç bozulmadan senelerce korunabilir.

Nasıl Tespit Edilir?

Çevresel DNA (eDNA), hücresel veya hücre dışı (çözünmüş DNA) formda qPCR kullanılarak tespit edilir.

Hangi Alanlarda Kullanılır?

Çevresel DNA (eDNA); ekoloji, sağlık, adli uygulamarda ve araştırmalarda kullanılmak üzere yeni potansiyeller ortaya çıkarıyor. Yeni türlerin keşfi için ise büyük umutlar vaat ediyor.

Kaynaklar ve İleri Okuma

1. Pilliod, D.S., Goldberg, C.S., Laramie, M.B., and Waits, L.P., 2013, Application of environmental DNA for inventory and monitoring of aquatic species: U.S. Geological Survey Fact Sheet 2012-3146, 4p.

2. Burrows, D. 2019, What is eDNA, James Cook University, TropWATER research centre

3. Simmons, T., D. Menning, and S. Talbot 2020. Environmental DNA: An emerging tool for understanding aquatic biodiversity. Alaska Park Science 19(1): 34-41