Çin'den yapılan araştırmalar, koronavirüsün donmuş yüzeylerde bulaşabileceğini gösteriyor. Ancak bilim insanları, salgının böyle başlamasının olası olmadığını söylüyor.
Koronavirüsün enfekte olmuş donmuş vahşi yaşamdan yayılabileceği önerisi için ivme artıyor. Araştırmacılar, salgını başlatmış olma ihtimalinin düşük olduğunu söylese de, Çin'deki bir Dünya Sağlık Örgütü (WHO) araştırması, bu bulaşma modunun COVID-19 salgınına katkıda bulunduğu fikrini dışlamadı.
Bu ayın başlarında düzenlediği basın toplantısında, DSÖ ekibi virüsün muhtemelen yarasalardan geldiği ve canlı bir ara hayvan aracılığıyla insanlara geçtiği sonucuna vardı. Ancak ekip, Çin çiftliklerinde yetiştirilen vahşi hayvanlardan elde edilen donmuş etin virüsle kontamine olup olmadığını ve Çin'in Wuhan kentindeki Huanan Deniz Ürünleri Pazarı'nda bildirilen en eski salgınlardan birine yol açıp açmadığını araştırmanın da önemli olduğunu söyledi.
Avustralya, Sidney'deki New South Wales Sağlık Patolojisinde bir virolog olan ekip üyesi Dominic Dwyer, "Hepimiz soğuk zincir olayının dikkate alınması gereken makul bir hipotez olduğunu düşündük" diyor. Ancak donmuş vahşi yaşamın nasıl kontamine olabileceğini belirlemek için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor, diyor. DSÖ ekibinden bir raporun önümüzdeki hafta hipotezle ilgili verileri ortaya koyması bekleniyor.
Ancak DSÖ ekibinin enfekte olmuş donmuş eti araştırma çağrısı, virüsün donmuş yüzeylere yayılabileceğine dair Çin'den gelen önerilerle karıştırıldı. Aylardır, ülkedeki medya kuruluşları virüsün Wuhan'a yurtdışından ithal edilen donmuş yaban hayatı üzerine gelmiş olabileceği fikrini öne sürdüler. SARS-CoV-2'nin daha sonraki yerel salgınları da ithal dondurulmuş gıdalarla ilişkilendirildi ve Çin'deki bilim insanları ayrıca donmuş ette bulaşmanın teorik olarak mümkün olduğuna dair artan bir kanıt grubu yayınladılar.
Bununla birlikte, Çin dışındaki birçok bilim insanı, bu "soğuk zincir" teorisinin, pandeminin kökenini araştıran genel bir araştırmada eleştiriyi saptırma girişimi olduğunu savunuyor. SARS-CoV-2'nin kontamine yüzeylerden bir kişiden diğerine geçmesinin nadir olduğunu söylüyorlar.
Bulaşma Mümkün
Bazı araştırmalar donmuş yüzeylerde yüzey bulaşının mümkün olduğunu göstermektedir. Ağustos ayında Singapur'daki araştırmacılar tarafından bioRxiv'de yayınlanan ve emsal incelemeden geçmeyen bir ön baskı, SARS-CoV-2'nin donmuş veya soğutulmuş et yüzeyinde üç haftadan fazla bulaşıcı kalabileceğini buldu.
İki ay sonra, Çin'deki araştırmacılar, Pekin'deki bir Haziran salgınını şehrin Xinfadi Pazarı'na bağladılar. İlk vakalar, şehirde hiçbir topluluk bulaşı olmadan 56 gün sonra geldi ve farklı bir SARS-CoV-2 türü ile bağlantılıydı. Salgın araştırmacıları, bir pazar tezgahında soğuk depolanmış somon balığı üzerinde aynı türden viral partiküller buldular.
DSÖ araştırma ekibi bu bulguları dikkate aldı. "Pekin Xinfadi Pazarı salgınından elde edilen kanıtları incelemek için çok zaman harcadık. Gerçekten iyi bir iş. New York City'deki kar amacı gütmeyen küresel sağlık kuruluşu EcoHealth Alliance'ın başkanı ekip üyesi Peter Daszak, bir kaynakla bağlantıları bulmaya çalışmak için gerçekten ayrıntılara girdiler ”diyor.
Ana Bağlantı
DSÖ ekibi, salgının gıda veya ambalaj yoluyla bulaşmaya başladığını düşünmüyor. Ancak araştırmacılar, virüsle enfekte olmuş bir hayvanın Huanan Deniz Ürünleri Pazarı'ndaki büyük, erken salgının kaynağı olabileceğini düşünüyor.
Dwyer, "İnsanların pazara zaten enfekte olarak gelmesi ve daha sonra pazarda bir salgına neden olması veya bir ürünün pazara girmiş olması da mümkündür", diyor ve "emin olmak çok zor, tüm seçenekler hala masada.", diyor.
Huanan pazarı Ocak 2020'de kapanmadan önce, 653 tezgahından 10 tanesi vahşi doğada yakalanan veya çiftliklerden getirilen canlı veya donmuş vahşi hayvan satıyordu. Dwyer, "rakun ve dağ gelinciği gibi hayvanların koronavirüslere duyarlı olduğu biliniyor", diyor Araştırmacılar kapandıktan sonra pazarı kontrol ettiklerinde, örnekledikleri et veya hayvanların hiçbiri - donmuş karkaslar dahil - SARS-CoV-2 için pozitif test sonucu vermedi. Ancak Dwyer, onları bir enfeksiyon kaynağı olarak dışlamak için yeterli örnek alınmamış olmasının mümkün olduğunu söylüyor.
Brisbane'deki Queensland Üniversitesi'nde veterinerlik epidemiyoloğu olan Andrew Breed, donmuş veya çözülmüş karkaslara virüs bulaşmışsa, hayvanlarla uğraşmanın bir enfeksiyon riski oluşturabileceğini söylüyor. Bu, özellikle bağışıklık sistemleri enfeksiyonu savuşturmak için adapte edilmediğinden, büyük miktarlarda virüs yaymaya yatkın olan ara konak hayvanlar için geçerli olabilir. Duizer, donmuş çalı etinin Afrika'daki Ebola gibi virüs salgınlarıyla bağlantılı olduğunu, bu nedenle bunun ilk kez olmadığını belirtiyor.
Ancak Breed, pazara taşıma sırasında gıdanın durumu hakkında çok az şey bilindiğini de ekliyor. "Dondurma ve çözme, koronavirüsler dahil olmak üzere belirli virüs türleri için yaşayabilirliği kesinlikle gerçekten azaltacaktır" diyor.
Canlı Hayvanlar Daha Olası Kaynak
Duizer ve diğerleri, SARS-CoV-2'nin ilk önce canlı bir hayvandan insanlara geçmesinin çok daha muhtemel olduğunu savunuyorlar.
New York'taki Vahşi Yaşamı Koruma Derneği'nde veteriner hekim olan Chris Walzer, Çin'de ticareti yapılan vahşi hayvanların çoğunun canlı olduğunu söylüyor.
Birçoğu Çin'deki çiftliklerden pazarlara geliyor. Wooster'daki Ohio Eyalet Üniversitesi'nden bir virolog olan Qiuhong Wang, "Doğal olarak uzak olan tüm bu türleri tek bir yere getiriyorsunuz, böylece yeni bir virüsü kuluçka ve üretme şansı daha artıyor," diyor.
Dwyer, Wuhan pazarlarına ürün tedarik eden vahşi yaşam çiftliklerinde çalışan işçilerin SARS-CoV-2 enfeksiyonundan antikorlara sahip olup olmadığını öğrenmenin çok önemli olduğunu söylüyor. Bunun, pandeminin nihai kökenine ulaşmanın anahtarı olacağını söylüyor.
Yeniden uyarlanmıştır, İngilizce'den çevrilmiştir.
Orjinal Metin: https://www.nature.com/articles/d41586-021-00495-0
Image: Sipa Asia/Shutterstock
Comments