Disleksi özel bir öğrenme güçlüğüdür. Sözcük anlamı olarak dyslexia (disleksi) sözcüğünü oluşturan dys (dis) bir şeyin az ya da hiç olmaması anlamına gelirken; lexia (leksi) kelime, okuma ve dil anlamına gelir. Özetle kelime anlamı “sözcüklerle ilgili güçlük” demektir.
En sık görülen öğrenme güçlüğü disleksidir. Biyolojik nedenli olup nöro-gelişimsel bir bozukluktur. Aileden yani ebeveynden çocuğa geçme olasılığı %30-50 arasında değişmektedir. Kardeşler arasında ise ilk çocukta görülüyorsa ikinci çocukta görülme olasılığı yaklaşık %40’tır. Literatür araştırmaları, disleksinin okul dönemindeki çocuklarda %5 ile %15 arasında görüldüğünü ifade ediyor.
Disleksinin nedeni tam olarak bilinmemekle beraber beynin gelişimi esnasında oluşan farklılıklardan, genetik, kimyasal ve çevresel faktörlerden etkilendiği bilinmektedir.
Disleksili bireyler hakkında doğru bilinen birçok yanlış vardır ve bunlardan en sık duyulanları zeka seviyesinde düşüklük görülmesi, erkeklerde daha yaygın oluşu, görsel algı sorunlarından kaynaklanması ve okuma eğitimi ile ortadan kaybolacağı yönündedir.
Disleksi Belirtileri
Okumada yaşanan zorluklar (hece silme, harf atlama), “disgrafi” adı verilen yazma becerilerinde yaşanan zorluklar, öğrenmede yaşanan zorluklar (sağ sol ayrımı, günler, aylar), anlama bozukluğu ve çelişkili durumlardır. Disleksili çocukların bazıları özel yetenekli çocuklardır, bu sebeple insanları şaşırtabilecek matematiksel işlemler ya da beklenmedik büyüleyici resimler yapabilirler. Bu durum toplumda “canı isterse yapar” gibi bir algı oluşturmaktadır.
Disleksi Türleri
Disleksinin türleri vardır. Örneğin disgrafi, yazma becerilerinde meydana gelen güçlük; diskalkuli, matematik becerilerinde ve sosyal alanda yaşanan güçlük; dispraksi ise doğuştan gelen, kişinin motor görevlerini planlama ve işleme kabiliyetini etkileyen bir güçlüktür. Ayrıca okuma beynin sol ön lobu tarafından gerçekleşen bir süreçtir. Bu nedenle zeka ile bir bağlantısı yoktur.
Disleksi Teşhisi
Disleksi teşhisi koyabilmek için zeka seviyesinin normal ya da normal üstü olması gereklidir. Bu teşhisi koymak alan uzmanlarının görevidir. Dolayısıyla, “Çocuğum disleksi mi?” diye düşünen ebeveynler bu alanda uzmanlaşmış kişilere başvurmalıdır. Kısaca anne, baba ve çeşitli rehberler, öğrenme güçlüğü belirtilerinden yola çıkarak kendilerince disleksi teşhisi koymamalıdır.
Comments