Gözlerle Yemek: Ambalajların Lezzet Üzerindeki Etkileri

Bir yiyeceği satın alırken o yiyeceğin ambalajının rengi bizim için ne kadar önemlidir? Ayrıca satın alacağımız bir çikolatanın sütlü veya bitter olarak algılanmasında ambalajın etkisi var mıdır?

Spoon Üniversitesi’nde renk algısı ve gıda kalitesi üzerine yapılan bir araştırmaya göre, ambalajın renginin bir tüketicinin onu nasıl algıladığı konusunda büyük bir etkiye sahip olduğunu gösterdi. Araştırma, yiyeceklerin tadının acı veya tatlı fark etmeksizin farklı gıda kalitelerine sahip olmalarının ambalajlarındaki renklere göre algılandığını belirtti.

Kırmızı ambalajlı yiyecekler en tatlı olarak algılanırken, mavi ambalajlı yiyecekler ise doğada nadiren bulunduğundan ve çoğunlukla zehirli türleri çağrıştırdığından iştah açıcı olmayan bir izlenim yaratıyor. Beyaz ambalajlı yiyecekler ise daha çok yumuşak, boş ve zararsız olduğu şeklinde yorumlanıyor. Ayrıca parlak ambalajlı yiyeceklerin lezzet ile ilişkili olduğu düşünülüyor. Ancak farklı kültürlerden insanlar, rengine göre gıda kalitesini farklı algılayabiliyorlar. Örneğin bir kişiye iştah açıcı gelen gıda, başka bir kişi üzerinde aynı etkiyi yaratmayabiliyor.

Spoon Üniversitesi’ndeki araştırmadan ilham alan Campinas Üniversitesi Gıda Bilimcisi Luri Baptista ve arkadaşları, insanların gıda üzerindeki renk algısının özellikle de çikolata ambalajına dayalı olarak nasıl değiştiğini araştırdı.

Araştırmacılar, çikolataların farklı renklerde ambalajlanmasının tüketicilerin tat beklentilerinden ziyade algılarını değiştirip değiştirmeyeceğini araştırmayı planladılar.

Araştırma, Fransa ve Brezilya’dan farklı çikolata alışkanlıklarına sahip 18 ila 60 yaşları arasında 420 gönüllü katılımcıyla gerçekleştirildi. Her katılımcıya siyah, mavi, yeşil, kırmızı, pembe ve sarı olmak üzere belirli renk ambalajları olan iki sütlü çikolata ve iki bitter çikolata kalıbının fotoğrafı gösterildi. Daha sonra, katılımcıların dokuz puanlık bir ölçek kullanarak çikolataların ne kadar tatlı veya acı olduklarını sıralamaları istendi.

Bulgular, siyah ambalaja sahip çikolataların en acı olarak algılandığını gösterdi. Katılımcılar, en tatlı çikolataların ise sarı ve pembe renkli ambalajlarda olduğunu düşündüler. Ancak araştırma, yiyecek veya içeceklerle ilgili beklenti ve algıların yalnızca ürünlerin renklerine değil, aynı zamanda sofra takımlarına, ambalajlara ve ortamın renklerine bağlı olduğunu da gösterdi.

Baş araştırmacı Luri Baptista sonuçları değerlendirirken, “Beyin hemen geçmişteki deneyimlerle eşleşen ipuçlarını arar ve bir nesnenin özelliklerinin ne olduğunu tahmin etmeye çalışır. Bu süreç davranışsal tepkiyi, duyusal algıyı ve sinirsel aktivasyonu etkilediği gösterilen beklentiler yaratır.” şeklinde konuştu. Ayrıca, “Endüstrilere, zanaatkarlara, şeflere ve diğerlerine gıda ürünlerini ve hizmetlerini iyileştirmede yardımcı olmak için renklerin gıda üzerindeki etkilerinin daha fazla araştırılması gerekiyor.” dedi.

Kaynaklar ve İleri Okuma

1- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1878450X21000391

2- https://www.sciencetimes.com/articles/30604/20210411/black-chocolate-packaging-makes-people-think-confectionary-bitter-study.htm