Yorgunluktan Ölene Kadar Dans Ettiren Hastalık: Dans Vebası

1518 yılında, o zamanlar Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu’nun bir parçası olan Strasbourg şehrinde haftalarca süren bir salgın yaşandı. Bu bir dans salgınıydı. Evet, 400’den fazla kişi haftalarca kendilerini durduramadan dans etti. Uyumadan, yemek yemeden, aralıksız süren dans esnasında yorgunluk, kalp krizi ve felç gibi sebeplerden birçok insan hayatını kaybetti. Toplu histeri olarak adlandırılabilecek bu olay bir temmuz günü Frau Troffea adında kadının sokaklarda çılgınca dans etmesiyle başladı. Ne duyulan bir müzik, ne de kadının yüzünde bir neşe ifadesi vardı. Bir hafta boyunca tek başına şehirde dans ederek dolaşan kadına, bir haftanın sonunda yavaş yavaş başkaları da katılmaya başladı. Kimsenin nedenini tam olarak hala açıklayamadığı bu olaya sonunda 400’den fazla kişi dahil oldu.

Her şeyin olağan seyrinde ilerlediği bir gün, Frau Troffea adıyla bilinen bir kadın sokak ortasında ahenkle dans etmeye başladı. Dans ede ede Strasbourg sokaklarında gezmeye devam etmesi üzerine, ailesi dahil birçok kişi onu durdurmaya çalıştı. Sonunda kadının lanetlendiğini düşündükleri için onu bir katedrale kapatma kararı aldılar. Ancak bu olay gerçekleşirken hesaba katmadıkları bir şekilde diğer insanlar da yavaş yavaş ona bu dansta eşlik etmeye başladı. Hatta kısa bir süre de bu insanların sayısı 400'e kadar dayandı. Herkes durduk yerde sürekli dans ediyordu. Yorgun düşmelerine rağmen asla durmak bilmiyor ve şehrin sokaklarını bu şekilde arşınlıyorlardı. Bunun bir çeşit lanet, veba ya da başkaldırı olduğu yönünde fikirler ortaya atılmıştı. Hiçbir koşulda bir çare üretilemiyordu. 30 güne yakın sürede devam eden dans salgını, yüzlerce insanın yorgunluk kaynaklı rahatsızlıklarla ölmesiyle son buldu.

Tüm bu kargaşanın ardından uzun bir süre kentte dans etmek yasaklandı. Kilisenin inancına göre dans eden bu insanlar ruhunu şeytana satmış günahkar kimselerdi. Dans ettiği tespit edilen kişiler, tedbir amaçlı katedrale kapatılarak birtakım işkencelere maruz bırakıldılar. Salgının son günlerinde bir papazın da salgından etkilenmesi, bu fikri de geçersiz kılacaktı. Çünkü papazların ruhu şeytan tarafından ele geçirilemez olarak kabul görüyordu. Bir teoriye göre yüzlerce yıl önce bu kentte yaşayan Aziz Vitus'un ruhu, sapkınca şeyler yapan kişileri lanetlemişti. Bilimsel olarak ortaya atılan bir teoriye göre de o dönem tarlalarda sıkça görülmeye başlanan yabani bir böceğin, insanları ısırması bu olaya yol açmıştı.

Günümüzdeki araştırmaların sonuçlarıysa bu salgının kilise baskısı yüzünden psikolojisi bozulan insanların, toplu halde yakalandığı bir histeri nöbeti olmasının muhtemel olduğunu gösteriyor.

Kaynaklar ve İleri Okuma

1. Viegas, Jennifer (1 Ağustos 2008). "'Dancing Plague' and Other Odd Afflictions Explained". Discovery News. Discovery Communications.

2. Miller, Lynneth (Winter 2017). "Divine Punishment or Disease? Medieval and Early Modern Approaches to the 1518 Strasbourg Dancing Plague". Dance Research. 35 (2): 149–164. JSTOR 90020124.

3. Soth, Amelia (2019-01-10). "When Dancing Plagues Struck Medieval Europe". JSTOR Daily. Retrieved 2021-03-22.

4. Waller J (Şubat 2009). "A Forgotten Plague: Making Sense of Dancing Mania". Lancet. 373 (9664): 624–625. doi:10.1016/S0140-6736(09)60386-X. PMID 19238695. S2CID 35094677.

5. Fessenden, Marissa. "A Strange Case of Dancing Mania Struck Germany Six Centuries Ago Today". Smithsonian Magazine.