Sistemik Lupus Eritematozus (SLE)

Sistemik Lupus Eritematozus ya da halk arasında bilinen adıyla Kelebek Hastalığı, romatizmal bir hastalıktır. Lupus otoimmün hastalıkların en başında gelmektedir. Kronik ve iltihaplı bir hastalıktır. Keşfedilmeye başlanılan ilk yıllarda sadece ciltte etki ettiği düşünülse de vücudumuzda pek çok bölgeye etki ettiği ortaya çıkmıştır. Cilt, eklemler, böbrekler, beyin, kalp gibi pek çok organı hedef alır. Hastalığın oluşum mekanizması, bağışıklık sisteminin kendi vücut hücrelerine ait dokuları tanımamasıyla başlar ve yabancı olarak gördüğü kendi dokularına savaş açarak devam eder.

Hastalık geçici bir hastalık değildir ama nedeni de tam olarak bilinmemektedir. Hastalığın oluşum aşamasında genetik, çevresel faktörler ve hormonların rolü vardır. Genel olarak güneş ışınlarına maruz kalma, deride kabarıklık ve kızarıklık, yüz harici bölgelerde cilt lezyonları, ağız içinde yaralar, göz kuruluğu, baş ağrısı, ateş, eklemlerde ağrı, küçük eklemlerde sabah tutukluğu, akciğer ve kalp zarlarında sıvı toplanması, nefes alıp verirken batıcı özellikte göğüs ağrısı olması, idrarda kan veya protein görülmesi, böbrek fonksiyonlarında bozulma gibi çeşitli bulgu ve belirtiler görülebilmektedir. Fakat hastalık başlangıcında görülen en sık bulgu eklem ağrısıdır.

Eklem ağrısını;

· Yorgunluk,

· Halsizlik,

· Cilt değişiklikleri (burun ve yanaklarda görülen kelebek şeklinde döküntüler),

· Damarlarda iltihaplanmalı bulgular,

· Saçlarda bölgesel dökülmeler (genelde bu saçların yerine yenisi gelmez),

· Kaslarda ağrı ve iltihaplanma,

· Lenf nodları, dalak ve karaciğerde büyüme,

· Karın ağrısı (periton zarı iltihaplandığı için),

· Böbrek tutulumu (idrarda kan ve protein tespiti),

· Sinir sistemi sıkıntıları (migren, epilepsi, denge problemi),

· Akciğer zarları arasında sıvı birikimi, iltihaplanma

takip eder.

Bir ailede Lupus hastalığının olması ailenin diğer bireylerinde Lupus hastalığı gelişmesi olasılığı ile ilişkilidir. Hastalık en çok kadınlarda görülmektedir. Kadınlarda östrojen artışı, erkeklerde testosteron artışı hastalığın seyrini değiştirebilir.

Her Lupus hastasının bulguları farklıdır. İki farklı şekilde Lupus tespiti yapılır; aniden ortaya çıkan ve yavaş yavaş ilerleyen. Hastanın aile geçmişi sorgulandıktan sonra ayrıntılı tıbbi sorgulama ve fiziki muayene yapılır.

· Tam kan sayımı,

· Akciğer grafisi,

· LE hücre testi,

· Eritrosit sedimantasyon hızı,

· Tam idrar tahlili

· Anti DNA

gibi testler yapılır.

SLE pek çok doku hastalığı ile karıştığı için tipik hastalık belirtilerini göstermeyen hastalara tanı koymak çok zordur. Hastalığın gelişmeye başladıktan sonraki dönemde ortaya çıkan ilk problemi eklem ve kas rahatsızlıklarıdır. Bu problemi takip eden dönemde ise eklem bölgelerinde ağrılı yakınmalar, kızarma ve ısı artışında yorgunluk ortaya çıkar. Eklem yakınmalarının ardından deri üzerinde oluşan deformasyonlar görülür. Başta yüz bölgesi olmak üzere vücudun pek çok bölgesinde kelebeğe benzeyen kırmızı döküntüler şeklinde kendini gösterir. Özellikle güneşle temas halinde hastalığın daha hızlı yayıldığı bilinmektedir.

Lupus hastalığının tedavisi sadece hastalığın ilerlemesini engellemek ve belirtileri hafifletmek içindir. Teşhis edilmesi hayati açıdan önem taşımaktadır çünkü ilerlemiş olan hastalığı geri döndürmek oldukça zordur. Tedavi her hastanın içinde bulunduğu hastalık şiddetine göre planlanır. Hastalığın durumuna ve yerine göre bireyde kortizon, steroid grubu ilaçları ya da aspirin gibi kan sulandırıcı ilaçların tedavisi başlar.

Kaynaklar ve İleri Okuma

1. https://www.medicalpark.com.tr/kelebek-hastaligi-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/hg-1860

2. https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/lupus-kelebek-hastaligi-hastaligi-nedir-belirtileri-nelerdir