Yabancı El (Dr. Strangelove) Sendromu

Belki birçoğunuz bir Stanley Kubrick filmi olan Dr. Strangelove’yi izlemişsinizdir. Hatırlarsanız ana karakterimiz olan Dr. Strangelove sağ eline bir türlü söz geçiremiyor, onu kontrol edemiyordu. Hatta kontrol edemediği o eldivenli sağ eli, onu boğmaya bile kalkmıştı!! Sol eliyle sağ elinin bu korkunç hareketlerini durdurmaya çalışan Dr. Strangelove’nin problemi neydi? Bütün bunları anlatmaya başlamadan önce sizlere beynimizin bazı bölgelerinden bahsetmem gerekiyor.

Bizi harekete geçmeyi destekleyen ve istemli davranışlarımızı yerine getirdiğimiz beynimizin bölgesi, Motor Korteks olarak adlandırılır. Beynimizin bu bölgesi birkaç kısımdan oluşur. Şu anda bilmeniz gereken iki kısmını anlatacağım. Sonuçta beynimiz muhteşem karışık bir yapı olup, birçok işleve sahip ve bunların tamamını anlatmam için birkaç makale yazmam gerekebilir.

Birincil Motor Korteks olarak adlandırılan kısım ana kısımdır. İstemli hareketler üretmek için sinirsel uyarıları meydana getirmekten ve vücudumuzun istemli kaslarına komutlar göndermekten sorumlu olan yapıdır. Geçmiş deneyimlerden gelen hareketleri depolamakla sorumlu olan bölgeye ise Premotor Korteks adı verilir. Davranış silsilesini ve Birincil Motor Korteksinin faaliyetlerini eş zamanlı olarak koordine eder. Birincil motor korteksinin önünde ve Sylvian çatlağının yakınında yer alır.

Premotor Korteks, Birincil Motor Korteksinin işlevlerini koordine edemeyip izole olduğunda beynin iki yarımküresinin normalde aktif halde yürütülen iletişimi kesilmiş olur ve bunun sonucunda da beynin iki yarımküresinden biri kişinin kendi istemi ve kontrolünde çalışmasına devam ederken, diğeri bilinçsiz olarak çalışır.

Ortaokuldan beri öğrendiğimiz "beynimizin sol yarımküresi, vücudumuzun sağ tarafını kontrol ederken, beynimizin sağ yarımküresi ise, vücudumuzun sol tarafını kontrol eder" bilgisi burada işimize yarıyor. Yani beynimizin sağ ve sol lobu ile vücudumuzun kontrol edildiği yarılar birbirine zıttır.

Normalde bu iki yarımküre arasında Corpus callosum adı verilen bir köprü vardır ve bu köprü iki yarımkürenin sürekli ve aktif olarak birbiriyle iletişimini sağlar. İşte bu köprü bozulduğu (veya işlevsiz hale getirildiği) zaman, beyin kürelerinden biri bize "gerçek bilinç algımızı" katarken, diğeri bilincimiz ve kontrolümüz dışında çalışmasını sürdürür. Bu kontrol dışı çalışma durumu size birini hatırlatmış olmalı öyle değil mi? Evet ta kendisi, Dr. Strangelove…

İşte bu sendromun Dr. Strangelove olarak da adlandırılması tam da bu yüzden. Bu hastalığa sahip olmayan insanlar ellerini istemli hareket ettirebiliyorken; Yabancı El (Dr. Strangelove) Sendromu olan insanlar, beyinlerindeki bölümlerin iletişim sağlayamamasından dolayı bir ellerinden birinin istemli hareketini gerçekleştiremiyor, elinin kontrolünü sağlayamıyorlar ve ne yazık ki bu sendromun belirlenen bir tedavi yöntemi yok.