Kara Ayaklı Gelincik (Mustela Nigripes) olan Elizabeth Ann, klonlanan ilk nesli tükenmekte olan türdür. Bu harika haberin detaylarını paylaşmadan önce biraz kara ayaklı gelinciklerden bahsetmek istiyoruz.
Kara ayaklı gelincikler, yüzünde göz kısmını kapatan ve bu gelinciklerin bir soyguncu gibi gözükmesine neden olan ayırt edici “stick-em up” (eller yukarı) maskesi nedeniyle siyah gözlü gelincik olarak da adlandırılabilir. Bazı gelincikler ayrıca bacaklarında ve kuyruk ucunda siyah lekelere sahiptir.
Taksonomide memeli olarak adlandırılan kara ayaklı gelincikler, beslenme şekillerine göre karnivordur (ikincil tüketiciler) yani ana besin kaynakları ettir. Esaret altında ortalama ömürleri 12 yıl olup kuyruğuyla birlikte ortalama 45 santimetre uzunluğunda, ve 1 kilogram ağırlığında olurlar. Uzun, ince ve narin vücutları birincil avları olan çayır köpeklerinin yuvalarına kolayca girip onları avlamalarını sağlar. Kara ayaklı gelincikler bazen sincaplar, fareler ve diğer kemirgenlerle beslense de, çayır köpekleri hayatta kalmaları için çok önemlidir ve gelincik beslenme şeklinin çoğunu oluşturur. Bu obur yırtıcılar onları kendi yuvalarında avlarlar ve terk edilmiş çayır köpek yuvalarına sığınırlar.
Birçok çayır köpeği kasabası 20. yüzyılda nüfus azaldıkça hayalet kasabalar haline geldi. Çiftçiler ve çiftlik sahipleri devletin de yardımıyla birçok çayır köpeğini ortadan kaldırdılar. Bu süreçte ekolojik denge bozuldu ve kara ayaklı gelincik nüfusu besin yetersizliği nedeniyle neredeyse yok oldu. Günümüzde yaklaşık 350 tane kalan ve nesli tükenmeyle baş başa kalmış olan bu tür için yeni bir haber geldi!
Willa’nın Genlerinden Doğma Elizabeth
Araştırmacılar, haberlere göre otuz yıldan fazla bir süre önce donmuş hücreleri kullanarak nesli tükenmekte olan kara ayaklı gelincik türünü başarıyla klonladılar.
Elizabeth Ann isimli sevimli klon, Dünya Vahşi Yaşam Fonu'na göre, Kuzey Amerika'daki en nesli tükenmekte olan memelilerden biri olan kara ayaklı gelincik türüdür. 10 Aralık 2020 tarihinde doğan Elizabeth Ann, ABD Balık ve Yaban Hayatı Servisi'nden (USFWS) yapılan açıklamaya göre, 1988'de ölen ve hücrelerini kriyoprezervasyona (dondurarak saklama) tabi tutan vahşi bir kara ayaklı gelincik olan Willa'nın hücreleri kullanılarak klonlandı.
Açıklamada, bu başarının ABD'de nesli tükenmekte olan bir türün ilk kez klonlandığı belirtiliyor. Araştırmacılar, Elizabeth Ann'in, New York Times'a göre bugün sadece yedi ayrı gelincikten gelen kara ayaklı gelincik popülasyonuna genetik çeşitlilik getirmeye yardımcı olacağını umuyorlar.
Bu yeni klon, 1980'lerin ortalarında Wyoming'de ölen ve yaşayan akrabası olmayan Willa adında vahşi bir dişi kara ayaklı gelinciğin genetik bir kopyasıdır. Hücreleri, dünya çapında yaklaşık 1100 nadir ve nesli tükenmekte olan türden örnekler toplayan San Diego Zoo Global'in bir programı olan Frozen Zoo'da kriyoprezervasyona tabi tutuldu. Araştırmacılar, Elizabeth Ann'i yetiştirmeyi ve yavrularını popülasyona çok ihtiyaç duyulan genetik çeşitliliği enjekte etmek için vahşi doğaya sokmayı umuyorlar.
“Bu başarı, klonlamanın nesli koruma için uygun bir araç olabileceğini gösteriyor” diyor, Revive and Restore CEO'su Ryan Phelan. San Diego Hayvanat Bahçesi'nin Koruma Genetiği Direktörü Oliver Ryder, “Aynı zamanda nadir ve nesli tükenmekte olan türlerin hücrelerini korumanın önemini de göstermektedir.” ifadelerinde bulundu.
Kaynaklar ve İleri Okuma
https://www.livescience.com/endangered-black-footed-ferret-cloned.html
https://www.nationalgeographic.com/animals/article/black-footed-ferret-clone-conservation-milestone
https://www.nytimes.com/2021/02/18/science/black-footed-ferret-clone.html
Comments